Bor Kullanım Alanları | Bor Madeni Nerelerde Kullanılır?

Bor, Türkiye sınırları içerisinde yüksek miktarda bulunan ve özellikle cam endüstrisinde ve tarımda sıklıkla kullanılan bir kimyasal elementtir. Yapısının çok sert olması ve ısıya dayanıklı olması, onun kullanım alanlarını genişletmektedir. Bu nedenle ülkemiz bor madeni açısından çok önemli bir konumda yer aldığından, gelecekte borun sağladığı faydalardan fazlasıyla yararlanabilme şansına sahibiz. Peki, bor kullanım alanları nerelerdir? Bor madeni nerelerde kullanılır? Şimdi bu soruların yanıtlarını vereceğiz.

Bor Nedir?

Periyodik tablonun 5. sırasında yer alan bor, kimyasal bir elementtir. Simgesi B olan bor, doğada serbest bir element olarak bulunmaz. Diğer elementlerle bileşik halde bulunduğundan, çoğunlukla tuz şeklinde karşımıza çıkar. Ancak doğada 230 farklı çeşit bor minerali bulunmaktadır. Bor nedir? sorusuna en kısa tabiri ile bu şekilde yanıt verebiliriz.

Borun kullanılabilmesi için birtakım işlemlerden geçirilmesi ve kullanıma hazır hale getirilmesi gerekir. Peki, borun kullanılabilir hale gelmesi için hangi işlemlerden geçmesi gerekir?

Kırma
Eleme
Yıkama ve
Öğütme

Yukarıdaki işlemlerden geçen bor, daha sonra kullanılabilir hale getirilmiş olacaktır. Ayrıca pek çok farklı bor kimyasalı bulunduğundan, kullanım alanlarına göre dönüştürme işlemi yapılmalıdır.

Bor Kullanım Alanları Nerelerdir?

Borun kullanım alanları oldukça geniş. Çünkü pek çok farklı şekilde kullanılabiliyor. Bunlardan biri, bor kimyasallarıdır. Bu kimyasallar sayesinde borun sağladığı faydalar çeşitli sektörlere entegre edilebiliyor. Ayrıca konsantre bor ürünleri sayesinde doğrudan da kullanılabiliyor. Peki, bor nerelerde kullanılır?

Cam Sanayisi

Bor, yüksek ısıya dayanıklı bir madde olduğundan, bu özelliği onun cam endüstrisinde kullanılmasına imkan sağlamaktadır. Cam üretiminde, camın ısıya dayanıklılığını arttırır. Ayrıca endüstriyel ürünlerin camlarının üretiminde de bor aktif şekilde kullanılır. Endüstriyel fırınlar, laboratuvar camları ve yüksek ısı gerektiren sektörlerde kullanılan camlar bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Seramik Sanayisi

Seramik ve emaye malzemelerinin yüksek dayanıma sahip olması için kullanılan bor, yüzey sertliğinin artırılması ve daha parlak bir görünümün oluşturulması için tercih edilir. Ayrıca seramik malzemelerin uzun süre kullanımında renk kalitesinin bozulmadan sürdürülebilmesi için de borun önemi çok büyüktür.

Yangın Önleme Çalışmaları

Endüstriyel sanayi tesisleri, oteller, hastaneler ve bunun gibi alanlarda yangının hızla yayılması olasıdır. Bunu önlemek için bor kullanılır. Ahşap ürünlerin yangın anında hızlı tutuşmasını engellemek ve tutuşma ısısını düşürmek, bor ile sağlanabilir. Ayrıca alevlerin yayılmasının önlenmesi ve zehirli gaz oluşumunun engellenmesi de borun sağladığı faydalardan yalnızca bazılarıdır.

Otomotiv Sanayisi

Otomotiv ve havacılık sanayisinin vazgeçilmez kimyasal maddelerden bir tanesi olan bor, otomotiv ve havacılık sektöründe pek çok alanda tercih edilir. Antifiriz üretimi ve hava yastığı tasarımında kullanılan bor, hem hafif hem de dayanıklı kompozit malzemelerinin oluşturulmasında da kullanılmaktadır.

Nükleer Enerji

Atom reaktörlerinin kontrol sistemlerinin geliştirilmesinde, soğutma havuzlarında ve pek çok farklı nükleer uygulamalarda bor aktif olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle nükleer enerjiyi yüksek düzeyde kullanılan ülkelerin bor elementine olan ihtiyacı oldukça fazladır.

Tarımsal Gelişmeler

Bor, mikro besin elementi olarak da bilinmektedir. Bu nedenle bitki örtüsünün gelişmesini sağlamak adına tarımda bor kullanımı oldukça fazladır. Ayrıca toprağın içerisinde bor elementi düzeyinin düşük olması, bitkilerin verimliliğini de düşürecektir. Bunlara ek olarak küflenmenin önlenmesi ve yapay gübre yapılması için de bora ihtiyaç duyulur.

İlaç Sanayisi

Yapılan araştırmalara göre borun insan vücudunda, kemiklerin güçlenmesine yönelik ciddi katkı sağladığı tespit edilmiştir. Öte yandan vücutta bakır ve magnezyum gibi elementlerin emilimini arttırdığı için ilaç sanayisinde bor kullanımı oldukça fazladır. Kanser tedavilerinde yapılan araştırmalarda da kullanılmaya başlanan bor, sağlık sektörünün hemen her alanında önemli bir madde olarak tercih edilmektedir.

Yapı Malzemeleri

Bor, yüksek dayanıklılığa sahip olduğundan, dayanıklı alanların oluşturulmasında, yani yapı endüstrisinde borun önemi çok büyüktür. Bunun için yüksek dayanıklılığa sahip ve izolasyon sağlayan malzemelerin üretiminde bor kullanılır. Ayrıca bor ısıya karşı dayanıklı olduğundan, ısı yalıtımı için de tercih edilir. Öte yandan alev geciktirici ve önleyici sistemlerin üretiminde de bor aktif olarak kullanılır.

Temizlik Sektörü

Özellikle deterjan ve sabun üretiminde, suyun daha yumuşak hale getirilmesi ve temizleme gücünün artırılması için bor kullanılmaktadır. Sudaki kireç ve mineral içeriklerinin düşürülmesini de sağlayan bor, bu şekilde etkili temizliğin önünü açmaktadır.

Türkiye'de ve Dünyada Bor Kullanımı

Bor, hem ülkemiz sınırları içerisinde hem de dünyada yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Borun kullanımına ilişkin tablolarda dağılımlar şu şekildedir:

Dünyada Bor Kullanımı